Sonbahara geçtiğimizi ben şahsen çok net hissediyorum çünkü en sevdiğim mevsim :) Bir anda serin sabahlara uyanıyoruz ve yerde kuru yapraklar görmeye başlıyoruz. Sepya bir fotoğrafa dalmışlık hissi beni mutlu etmek için yeterli oluyor. Tabi yanında sevdiğim gıdalara tatlarada geçiş yapma isteği geliyor bu güzel havaların:) Dengeli beslendiğimizde, bedenimizde bu geçiş döneminde keyifli bir adaptasyon süreci yaşamış oluyor.
Ayurveda da sonbaharın soğuduğu zamanlar Vata mevsimi olarak geçer ve Vata mevsimi kış boyunca devam eder. ( bkz.Mevsim doşaları )
Vata mevsimi ne demek derseniz kısaca Vata beden tipini bize yansıtır ve hepimizin bedeni biraz Vata doşayı deneyimler. Yani; Değişken, sert, kuru, soğuk, hızlı, hareketli aktivitelerle çok kolay bir şekilde kötüleşen, bu nedenle yavaş, nazik, güçlendirici egzersiz biçimlerini uygulaması gereken. Beslenme şekliniz ve rutinleriniz sonbaharda Vata'yı yatıştırmaya yönelik olmalı. Beslenme ile ilgili şunu da eklemek isterim, havalar soğuyunca beden daha doyurucu biraz daha dokulanma yapacak (kendini korumak için) gıdalara yönelebilir, ve sizde önlem olarak fazla aç bırakmaya gitmek isteyebilirsiniz fakat; Vata yeterli beslenmeyi gerektirir, bu nedenle oruç tutmaktan kaçınmak en iyisidir. Bağışıklığınızı güçlü tutmak için yeteri kadar yerseniz, tüm gıdaları iyi bir kombinasyonla yerseniz hem bağışıklığınızı güçlü tutarsınız hem de kilonuzu korursunuz.
Beslenmemize ayurvedik formüller ekleyerek hem besleyiciliğini hemde element dengelemesini arttırmış oluruz.
Ayurveda da sonbahara "ruhu uyandırmak için çağrıdır" denir. Ne güzel denmiş :)
Tam anlamıyla harekete geçiriyor... Bu mevsimin sen istemesende dönüşüme bir çağrısı oluyor ve istemsizce karşılık verdiriyor kendine:)
Beslenmeye gelmeden önce ben günün her saati için minik bir öneride bulunmak istiyorum;
Baharat çayları! Günün her saati içebilirsiniz (içerisine süt/şeker/tatlandırıcı eklemeden) Hem içinizi ısıtır hemde immün sisteminizi güçlendirir.
Özellikle zencefil , meyan kökü veya Ayurvedik 3 doşa çayından ( kimyon , kişniş ve rezene karışımı) yapılan baharat çayları , uygun sindirimi ve sıcaklığı teşvik eder.
Gelelim beslenmeye;
Vata mevsiminde Vata doşayı yani hava ve ether elementlerinin fazla artışını dengelemek adına doğal olarak Vata doşa beslenme şeklini uyguluyoruz.
Önden bir uyarım olacak;
Vata beslenme şekli kilosu fazla olan kişiler için uygulanacağında Tahıl grubuna ve tuza dikkat edilmesi gereken bir beslenme şeklidir. Fazla kiloları olan biri Kapha doşaya geçmiş ya da doğuştan gelen bünye tipi (prakrutisi) kapha olabilir. Bu söylediklerimden biriyseniz bazı gıdalara dikkat etmenizi öneririm ya da bireysel konsültasyon alarak sürece devam etmenizi öneririm. Ya da beslenme uzmanınız var ise ona sorarak ilerlemenizi öneririm.
NOT: Bu site bitkisel beslenme destekleyicidir. Ayurveda bitkisel besinleri bol bulundurmayı önerir fakat bir gıda kısıtlaması yapmaz. Eğer vegan / bitki bazlı bir beslenme şekliniz yoksa hayvansal gıda listelerinide diğer sitelerden bulabilirsiniz.Bu geçiş döneminde tercih edilecekler genelde; Protein oranı yüksek, yağ oranı yüksek, ısıtıcı, destekleyici / tamamlayıcı baharatlar ile yapılan ve sıcak servis edilen, yağlı, besleyici doğal gıdalar, iç nem rezervlerinizi korumada ve vata mevsimi boyunca topraklanmanızı sağlamada uzun bir yol kat edecektir.
Vata mevsiminde topraklanma önemlidir bu demek değildir ki gınam gınam hamur işi yiyelim az miktarlarda doğru kombinasyonlarla yememiz yeterlidir.
Ayrıca tatlı, ekşi ve tuzlu tatları tercih edebilirsiniz. Genel olarak yumuşak yiyecekler yiyin ve bunları bol miktarda zeytin yağı ile zenginleştirin.
Size bu noktada 6 tattan bahsettiğim blogumu okumanızı öneririm.
Yulaf lapası, tapyoka, pirinç lapası ve buğday lapası gibi pişmiş tahıllardan oluşan kahvaltılar yılın bu zamanında mükemmeldir. Bol meyve ve baharatlarla (tarçın)
Baharatlar ile ilgili blog yazılarımı okuyabilirisniz.
Buharda sebzeler, tahıllar, çorbalar içeren öğle ve akşam yemekleri topraklayıcı ve nemlendiricidir. (her öğünde yarın veya 1 kase çorbayla yemeye başlayabilirsiniz.
Tarifler bölümü yakında açılacak o zamana kadar Instagram'dan tariflere bakabilirisiniz.
Bitkisel sütlerde tercih edebilirsiniz.
Badem, yulaf, pirinç, fındık vb. sütlerin tarifi için yine sosyal medyamdan ya da yakında yüklenecek tarifler bölümünden faydalanabilirisiniz.
Zıtlıkların dengede olmasının hedeflendiği Ayurvedayı yaşamımızın bir parçası yaparsak ve yaşamımızı (vata mevsiminde ) hem beden hem zihin olarak; sıcak, yağlı, dengeli ve güçlü beslenöiş, sevgi dolu ilişkiler kuran ve bir rutin ve köklenme duygusuyla doldurursanız, vata mevsimini daha huzurlu ve dengeli geçirebilirsiniz.
Vatalar için uygun Baharatlar: Tarçın, karabiber, tuz, kakule, kimyon, zencefil, karanfil, kimyon, sarımsak ve zerdeçal. Birde bonus: Tulsi, namı diğer "Kutsal Fesleğen".
Son olarak;
VATA MEVSİMİNDE AZALTILACAK GIDALAR:
Çiğ Salatalar, buzlu içecekler, çiğ sebzeler ve çiğ sindirimi zor yeşillikler gibi soğuk yiyecekler Vata sezonunda iyi değildir. Vata'nın doğası gereği zaten fazla hareket vardır bunu arttırarak dengesizlik yaratmamak adına; çok fazla kafein ve şeker içeren içeceklerden kaçının.
Çok buruk tada sahip olmalarının dışında sindirimide oldukça zor oldukları için olgunlaşmamış meyvelerden kaçının.
Unutmayın, Vata tipi, zihin ve bedenin hareketi ile ilgilidir. Vata mevsimi (sonbahar ortası/sonu - kış sonu) gibi, karakteri de rüzgarın hareketidir. Mevsimlik bir rutin, kendi sağlığınıza ve canlılığınıza yapılan bir yatırımdır. Ve ayrıntılar bir kişiden diğerine değişebilse de, yıl boyunca kendimizi doğanın ritimleriyle uyumlu hale getirmekten hepimiz faydalanabiliriz. Bu sonbahar, sonbaharın eşsiz armağanlarını kucaklayın ve - uygun bir mevsimsel rutinin yardımıyla - bir kaç
rutin ve bol şükran ile bunun tadını çıkarın.
